Handboek Welzijn op Recept

Zorg en welzijn maken samen het verschil

In het voorwoord van dit handboek schrijft Prof.dr. Pauline Meurs, hoogleraar bestuur van de gezondheidszorg, Erasmus Universiteit Rotterdam en toenmalig voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) het volgende:

Patiënten die bij de huisarts komen hebben soms een eenvoudige vraag of kwaal.  In enkele gevallen is doorverwijzing naar de medisch specialist aangewezen. In meer gevallen echter, is sprake van een stapeling van problemen die maar voor een deel terug zijn te voeren op een medische oorzaak. Oververmoeidheid, problemen thuis of op het werk, sociaal isolement, schulden, om maar een paar voorbeelden te noemen. De Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) van het RIVM geeft in een prognose aan dat het aantal patiënten met meerdere aandoeningen tegelijkertijd (multi-morbiditeit) toeneemt, een deel van die aandoeningen is chronisch, maar ook dat er steeds meer sprake is van kwetsbaarheid in verschillende levenssferen. Voor dit laatste is het nodig om zorg en ondersteuning te bieden voorbij de grenzen van het sociale en het medische domein.

Welzijn op recept is een mooi en praktisch antwoord op deze ontwikkeling: soms biedt een pil of een doorverwijzing soelaas, in veel gevallen kunnen een welzijnscoach en een activiteitenbegeleider uitkomst bieden. Immers als je je eigen leven weer een beetje op de rit hebt, kunnen somberheid en fysiek ongemak naar de achtergrond verdwijnen. Een chronische aandoening blijft, maar er mee leren omgaan kan enorm bijdragen aan een gevoel van welbevinden. De voorbeelden in dit boek laten goed zien wat er allemaal mogelijk is en hoe patiënten langzaam maar zeker deze rol verwisselen voor die van cliënt en inwoner en zelfredzamer worden.

Dit alles gaat niet vanzelf: het betekent nieuwe routines aanleren en andere afleren. Het vraagt van professionals nieuwe samenwerkingsrelaties, het achterwege laten van medische oplossingen voor maatschappelijke vragen en het investeren in nieuwe vormen van ondersteuning.

Dit boek biedt een keur aan veelzijdige recepten die direct in praktijk kunnen worden gebracht.

Hoofdstukgewijs is het handboek als volgt opgebouwd:

Nadat we in hoofdstuk 1 het belang van Welzijn op Recept uit de doeken hebben gedaan, geven we in hoofdstuk 2 een doorkijkje hoe de uitvoering van deze interventie eruit ziet. Vanaf hoofdstuk 3 gaan we verdiepen. Achtereenvolgens gaan we in op de indicatiestelling en de verwijzing van patiënten naar Welzijn op Recept door de eerstelijnszorg (hoofdstuk 3). In hoofdstuk 4 staat juist de ondersteuning door de welzijnscoach centraal, waarbij we in hoofdstuk 5 aangeven wat de plek is van de activiteiten voor sociale activering. Denk daarbij aan de juiste match van cliënt aan activiteit en aan de randvoorwaarden waaraan activiteiten dienen te voldoen.

Daar waar de voorgaande hoofdstukken over de losse domeinen zorg óf welzijn gaan, kijken we in hoofdstuk 6 welke uitdagingen er in de samenwerking tussen deze twee domeinen ontstaan. Hoofdstuk 7 gaat over het borgen van Welzijn om Recept om de continuïteit ervan te garanderen. Hoofdstuk 8 behandelt de belangrijke onderwerpen monitoring en evaluatie. Hoe stel je vast of de interventies effectief zijn? Hoe houd je vinger aan de pols ten aanzien van budgetten, toegevoegde waarde en kwaliteit? In hoofdstuk 9 gaan we verder in op de financiering en de maatschappelijke kosten en baten van deze interventie. In hoofdstuk 10 zetten we de belangrijkste conclusies nog eens op een rij.

U kunt het handboek hier bestellen.