Resultaten Landelijke monitor Welzijn op Recept 2024-2025

Het primaire proces

Het aantal verwijzingen is opnieuw toegenomen en eenzaamheid is nog altijd de belangrijkste reden voor verwijzing. De huisarts is de meest genoemde verwijzer naar Welzijn op Recept. Nog altijd worden meer vrouwen dan mannen doorverwezen, hoewel het aandeel mannen wel stijgt. Opvallend genoeg neemt het aandeel 65+-ers verder toe en daalt het (toch al zeer geringe) percentage verwezen cliënten in de jongere groepen. Aandachtspunten zijn vooral de beperkte verwijzing van jongeren en de ongelijke betrokkenheid van huisartsen zijn signalen dat verdere verbreding en verdieping van het programma nodig zijn. Het succes lijkt bovendien sterk afhankelijk van lokale infrastructuur en samenwerking. Meer uniforme monitoring, actieve werving van jongeren, en het verstevigen van de samenwerking met huisartsen kunnen bijdragen aan een breder en effectiever bereik van het initiatief.

Visie en essentiële elementen

Een Welzijn op Recept traject duurt gemiddeld 5,6 maanden. In die periode vinden gemiddeld 5,3 gesprekken plaats van gemiddeld 68 minuten. 75% van de respondenten geeft aan dat er een beschreven visie is ten aanzien van de opzet en uitvoer van Welzijn op Recept in de gemeente (een nog altijd stijgend percentage). Een aantal elementen van Welzijn op Recept wordt gezien als essentieel. Het valt op dat van de essentiële elementen vooral de stappen vroeg in het traject met een cliënt zorgvuldig gezet worden, maar dat de nazorg een ondergeschoven kindje lijkt te zijn.

Aandacht voor deze nazorg is één van de belangrijkste aanbevelingen op basis van onderhavig onderzoek. Daarbij verdient het aanbeveling de focus echt te letten op het (langere termijn) welbevinden van de cliënt in plaats van op formele eindpunten zoals 'domein-overstijgende afspraken'.

Samenwerking

Qua samenwerking binnen de gemeenten geldt als positief punt dat er nog steeds een toename is in structureel overleg met zorgverleners. Ook laat de verbeterde registratie zien dat partners steeds beter samenwerken op inhoud en procesniveau. Daarnaast geeft de hoge tevredenheid over verwijsafspraken aan dat de functionele samenwerking in veel gevallen effectief is. Tegelijkertijd is er een aantal aandachtspunten. Zo lijkt het gebrek aan formele samenwerkingsovereenkomsten de aanpak kwetsbaar te maken, vooral bij personeelswisselingen of beleidswijzigingen. Ook wijst de lage betrokkenheid van aanbieders van activiteiten in overlegstructuren op verbetermogelijkheden in de onderlinge afstemming.

Daarnaast lijkt de zichtbaarheid van welzijnscoaches in huisartsenpraktijken beperkt tot communicatieve middelen en betreffen (afgezien van de toenemende fysieke participatie van welzijnscoaches aan overlegmomenten in de huisartspraktijk) minder hun actieve aanwezigheid. Dit kan de drempel voor verwijzing verhogen. Aanbeveling is de (fysieke) aanwezigheid van welzijnscoaches in de huisartspraktijk verder te versterken.

Vergelijking met 2019 en 2023

Wanneer we de metingen uit 2019, 2023 en de huidige (2024-25) met elkaar vergelijken, valt een drietal zaken op:

1. Het aantal verwijzingen neemt nog altijd toe, waarbij de huisarts nog steeds zorgt voor het grootste aandeel in de verwijzingen.
2. We het aandeel mannen ten opzichte van vrouwen weliswaar toenemen, maar nog altijd betreft het overgrote deel van de verwijzingen vrouwen.
3. De groep 65+-ers blijft groeien en is veruit de grootste groep verwezen cliënten betreft. Gering en steeds verder afnemend is het aandeel van verwijzingen onder 35 tot 50-jarigen en onder 50 tot 65-jarigen. Hier ligt een belangrijke uitdaging voor de toekomst: het betrekken van de jongere doelgroepen in Welzijn op Recept.