Meer inzicht in elkaars domein nodig: wie doet wat in het traject?
Het actieonderzoek Welzijn op Recept van RIVM en TNO, uitgevoerd in 2022, heeft Gezondheidscentrum De Rubenshoek in Den Haag veel gebracht: huisartsen kunnen op korte termijn verwijzen via Zorgdomein, het aantal uren voor inzet van de welzijnscoach is uitgebreid en er wordt gewerkt aan een nog betere samenwerking tussen het medisch en sociaal domein dankzij nieuwe verbindingen.
Gezondheidscentrum De Rubenshoek is in 2015 gestart met Welzijn op Recept. Het is een multidisciplinair samenwerkingsverband van ruim 25 partijen, waaronder 2 huisartsenpraktijken met in totaal zo’n 10.000 patiënten, maatschappelijk werk en de gemeentelijke Helpdesk Financiële zaken. “De interventie was in de loop van de jaren, zeker de coronajaren, een beetje weggezakt”, aldus Astrid de Boer, sinds 2021 directeur van het Gezondheidscentrum. “De deelname aan het actieonderzoek heeft Welzijn op Recept weer goed onder de aandacht gebracht.”
Een belangrijk aandachtspunt dat uit het onderzoek is gekomen, is het systeem van verwijzen en terugkoppelen. “Dat gebeurde voorheen met briefjes. Die raakten soms kwijt of de doorverwezen patiënt meldde zich niet en de welzijnscoach wist dan niet dat er iemand was doorverwezen. Daarna hebben we Zorgmail geprobeerd, dat werkt goed, maar vraagt toch een aantal handelingen. We kijken nu naar de invoering van Zorgdomein, maar worstelen nog met de financiering daarvan.”
Complexe hulpvraag
Er was één welzijnscoach, een maatschappelijk werker die één dag per week actief kon zijn voor Welzijn op Recept. Begin dit jaar is er een tweede welzijnscoach bij gekomen voor twee dagdelen in de week.
Het werken met Welzijn op Recept is volgende de Boer complexer dan het lijkt, zeker in de wijk waarin de Rubenshoek ligt: “We zitten in een achterstandswijk met multiproblematiek. Er zijn vaak meerdere gesprekken nodig om helder te krijgen wat er nog meer achter zit. De welzijnscoaches zijn ook maatschappelijk werkers en dus getraind in goed uitvragen. Zij geven aan dat de meeste gevallen complex zijn. Daarom werken we nauw samen met andere instellingen zoals de gemeentelijke Helpdesk Geldzaken.”
Krachtige Basiszorg
In 2022 is de Rubenshoek gestart met het vormgeven van Krachtige Basiszorg. Sinds begin dit jaar is er een praktijkondersteuner Krachtige Basiszorg werkzaam in de huisartsenpraktijken. Krachtige Basiszorg is ooit opgezet door huisartsen in de Utrechtse achterstandswijk Overvecht. Het gaat ook hier om patiënten die vaker bij de huisarts komen met problemen die slechts deels medisch zijn en voor een groot deel sociaal-maatschappelijk. In een gesprek van één uur probeert de POH-Krachtige Basiszorg de problematiek op verschillende leefdomeinen helder te krijgen. Je zou kunnen zeggen dat deze POH de problematiek uit de spreekkamer van de huisarts haalt.”
Wie pakt het op?
“Uit het actieonderzoek kwam naar voren dat we meer duidelijk moeten krijgen wie wat doet in het traject. Hoe is de samenhang tussen de praktijkondersteuner Krachtige Basiszorg en de welzijnscoach/maatschappelijk werker? Dat blijven we monitoren. Je zou kunnen stellen dat, als voor de huisarts de onderliggende hulpvraag duidelijk is, verwijzing naar de welzijnscoach volgt. Krachtige Basiszorg wordt ingezet bij het vermoeden van multiproblematiek die een ‘krachtige’ multidisciplinaire aanpak vraagt. Welzijn op Recept kan onderdeel daarvan zijn. Je kunt pas aan het bevorderen van welzijn gaan werken, wanneer de zorgen om bijvoorbeeld huurschuld zijn afgenomen. Het is goed om daar scherp op te zijn, dat is het proces waar we nu in zitten: werken we meer vanuit het medisch domein of vanuit het sociaal domein? Waar zit precies de verbinding tussen die twee en hoe geven we die vorm? Ik verwacht dat het uiteindelijk toch meer vanuit het sociaal domein zal zijn.”
Veel vragen zouden niet via de huisarts hoeven te lopen, denkt de Boer, die heeft het al druk genoeg. Patiënten zouden ook direct naar de sociaal werker kunnen gaan. “Maar we zien, juist bij onze patiënten, veel vertrouwen in de huisarts: als ik daar mijn probleem neerleg, wordt het goed geregeld. Dat verander je niet zomaar. Goede communicatie is hierbij heel belangrijk, maar tegelijk ook lastig: in onze wijk hebben we te maken met laaggeletterdheid, mensen met lage gezondheidsvaardigheden en met culturele diversiteit, voor wie begrippen als Krachtige Basiszorg en Welzijn op Recept ingewikkeld zijn en mogelijk niet aansluiten bij hun visie op gezondheidszorg. Maar we blijven eraan werken, want de combinatie medisch en sociaal domein is heel belangrijk.”
Voor meer succesverhalen download het boekje “Pareltjes van Welzijn op Recept”
Benieuwd naar meer kennis en ervaring uit de dagelijkse praktijk van WoR volg ons dan op Linkedin