Collectieve vorm Welzijn op Recept ‘Aandacht voor mij’ succesvol

foto: Ineke Smeulers en Annemieke Winder

‘Aandacht voor mij’ helpt kwetsbare vrouwen met een niet-Westerse migratieachtergrond die vaak naar de huisarts gaan met psychosomatische klachten, in hun kracht te komen. Ineke Smeulers en Annemieke Winder, beiden actief in de projectgroep, vertellen over dit project dat, in 2020 begonnen in Bos en Lommer, dit jaar ook zal starten in nog drie Amsterdamse stadsdelen.

Het project werd 2019 geïnitieerd door huisartsen in Bos en Lommer. Zij voelden zich onmachtig in de behandeling van vrouwen met een migratieachtergrond. Ze zagen deze groep, van rond 30 -50 jaar, regelmatig in de praktijk, met diverse fysieke klachten die een dieperliggende oorzaak bleken te hebben. Daarom besloten ze in gesprek te gaan met organisaties en hulpverleners die al actief waren in de wijk. “Er is veel gepraat”, aldus Ineke Smeulers, projectleider van de welzijnscoaches van welzijnsorganisatie Combiwel. “Ieder droeg een stukje aan. Vanaf het begin is het een samenwerking geweest van verschillende organisaties in de wijk.” Het project stimuleert de samenwerking van formele medische zorg met welzijn en informele zorg.

Andere kijk

“Deze vrouwen komen uit een collectivistische cultuur: ze zijn gewend voor anderen te zorgen, hun eigen gezin, familieleden, buren. Daarbij vergeten ze zich zelf”, zo licht Annemieke Winder toe, coördinator bij Stichting Vrouwen vooruit, vanuit die organisatie projectleider en sinds vorig jaar ook penvoerder: “Ze raken geïsoleerd, ontwikkelen stress die zich uit in lichamelijke klachten. Met ‘Aandacht voor mij’ proberen we die vrouwen anders te laten kijken naar zichzelf en hun situatie.” Dat gebeurt door zes workshops, waarin deskundigen ingaan op thema’s als Omgaan met stress, Goed voor jezelf zorgen, Gezonde voeding en Bewegen ondanks pijn. Telkens wordt teruggegrepen op wat eerder gezegd is. De workshops sluiten op elkaar aan en vormen één geheel. De deelneemsters moeten dus ook alle workshops bijwonen.

Bij alle bijeenkomsten zijn Winder en een ervaringsdeskundige aanwezig. “Zij is een culturele tolk, soms ook letterlijk.” De vrouwen kennen hen, dat geeft vertrouwen. Zij hebben namelijk met alle door de huisarts, POH-GGZ of andere paramedici naar het project doorverwezen vrouwen een kennismakingsgesprek gevoerd. Winder: “Daarin geven we uitleg over het project en brengen we de vraag, behoefte en situatie van de vrouw in kaart. Heel belangrijk is of zij zich nog kan en wil ontwikkelen.”

Welzijn op Recept

Het kennismakingsgesprek zal onze lezers bekend voorkomen. Het lijkt erg op de eerste gesprekken die de welzijnscoach voert binnen Welzijn op Recept. Bij de eerste en de laatste workshop zijn de welzijnscoaches uit de wijk ook aanwezig. Bij die laatste keer maken ze direct een afspraak voor een Welzijn op Recept-traject. Zo helpen ze de vrouwen ontdekken: wat is er in de buurt waar je interesse in hebt en blij van wordt?

Volgens de beide projectleiders heeft Welzijn op Recept er met ‘Aandacht voor mij’ een collectieve variant bijgekregen. De groep heeft een duidelijke meerwaarde, de vrouwen vinden steun en herkenning bij elkaar. De individuele ondersteuning van Welzijn op Recept is voor deze doelgroep een te grote stap. Dit project vormt een mooie opstap daarnaartoe. Smeulers: “Het is een echte tussenstap. Je geeft handvatten, creëert bewustwording dat welbevinden de fysieke klachten beïnvloedt en dat deze vrouwen meer plezier in het leven kunnen hebben, ín de situatie waarin ze nu zitten. Na die zes keer zijn hun klachten niet weg, maar ze zijn er niet meer zo op gefocust. Ze ontdekken: ik ben niet alleen maar die pijn, die moeheid, ik kan en durf wél iets. Het is echt een andere kijk. Het gaat ook om zingeving.”

Doorgaan

En werkt het? Na de eerste twee pilotgroepen is er een evaluerend onderzoek gedaan. Daaruit bleek dat de deelneemsters naar allerlei activiteiten in de wijk gaan, bijvoorbeeld beweeg- en wandelactiviteiten, en ook naar trainingen van GGZ-organisatie Arkin preventief. Winder: “Ik zie dat een aanzienlijk deel van de vrouwen actief blijft. Geleidelijk aan ontwikkelen ze zelfvertrouwen en zelfredzaamheid.” Smeulers hoort dat ook terug via de welzijnscoaches. De deelneemsters worden bovendien bewust uitgenodigd voor activiteiten zoals een Kerstlunch.

De opzet van ‘Aandacht voor mij’ is hetzelfde gebleven, maar wel doorontwikkeld. Zo werd vroeger bij het kennismakingsgesprek en aan het eind van het project gebruik gemaakt van het Spinnenweb van Positieve Gezondheid. Dat bleek veel te complex, qua hoeveelheid vragen en qua Nederlands. Daarom wordt nu een daarop gebaseerde vereenvoudigde vragenlijst met smileys in verschillende kleuren gebruikt. Bij de intake ligt de focus meer op de verwachting van de vrouwen ten aanzien van het project.

Elk jaar zijn er twee groepen, van ongeveer 12 vrouwen. Dit jaar wordt niet meer gewerkt met een pilot-subsidie maar is het project opgenomen in de SPUK- en GALA-gelden. Ook wordt er gekeken naar een verdere uitrol in Nieuw-West, Zuidoost en Noord.

Voor meer succesverhalen download het boekje “Pareltjes van Welzijn op Recept”

Benieuwd naar meer kennis en ervaring uit de dagelijkse praktijk van WoR volg ons dan op Linkedin