Een pilletje helpt niet tegen eenzaamheid
In steeds meer gebieden ontdekt men Welzijn op Recept, een relatief eenvoudige interventie met grote effecten. Ook de regio Noord-Kennemerland is enthousiast. Naar aanleiding van de evaluatie van de pilot Welzijn op Recept in Castricum en Alkmaar delen Sandra Zwolsman, regio-adviseur bij ZONH en Elisa Uijl van huisartsenkoepel HONK de eerste, positieve, ervaringen en de plannen voor vervolgstappen.
In opdracht van en in nauwe samenwerking met huisartsenkoepel HONK (Huisartsen Organisatie Noord-Kennemerland) probeert advies- en implementatiebureau ZONH Welzijn op Recept op te zetten, te implementeren en verder uit te rollen in dit gebied in Noord-Holland met ongeveer 280.000 inwoners. Dit in het kader van HONKs streven zorgprofessionals in de eerstelijnszorg en specifiek huisartsen te faciliteren bij het leveren van goede, laagdrempelige en toekomstgerichte zorg. Beide organisaties hebben multidisciplinair werken hoog in het vaandel staan, een aanpak die kenmerkend is voor Welzijn op Recept. Bij deze interventie werken immers huisartsen en praktijkondersteuners samen met het sociaal domein. Bovendien zijn ook de gemeente, andere organisaties en soms de zorgverzekeraar erbij betrokken. Dat gebeurt ook in Noord-Kennemerland. Sandra: “Zorgverzekeraar VGZ biedt ons via Versterking Eerstelijnsgelden en het Achterstandsfonds financiële steun voor het opzetten van Welzijn op Recept in deze regio. Het gaat echt om co-creatie, ook gemeentes hebben bijgedragen in de financiering van de pilots.”
Per gemeente verschillend
De aanpak doorloopt verschillende stappen: “We kijken in de gemeenten in hoeverre er behoefte is aan Welzijn op Recept en of die interventie daar wenselijk is”, aldus Sandra. “De uitvoering kan per gemeente verschillen. Wij noemen dat ‘couleur locale’.” Een voorbeeld: in Alkmaar wordt Welzijn op Recept breed ingezet, ook in relatie tot andere problematiek zoals financiële en/of huisvestingsproblematiek, terwijl Castricum de interventie is gestart vanuit het programma Een tegen Eenzaamheid.
“Voor de start, in de verkenningsfase, voeren we gesprekken met alle bij Welzijn op Recept betrokken partijen en we kijken welke patiëntengroep in een bepaalde gemeente daarvoor het meest in aanmerking komt. Het is belangrijk dat de huisarts dat scherp heeft. Wanneer die bijvoorbeeld te zware psychische problematiek doorverwijst, dan loopt het sociaal domein vast. Bij doorverwijzen van te lichte gevallen, is het risico dat potentiële WoR-patiënten worden gemist. Het is essentieel dat huisartsen weten wat Welzijn op Recept is en wie zij kunnen verwijzen. Bovendien kunnen ze juist in de samenwerking, met korte lijnen, samen kijken dat ze elkaar kunnen vinden. Bij een goede terugkoppeling, wanneer de welzijnscoach vertelt wat hij of zij heeft gedaan en hoe het is afgelopen en nu met de patiënt gaat, kan de huisarts op grond daarvan ook denken: ik heb nog zo iemand. Die zou daar ook weleens mee gebaat kunnen zijn.” Elisa: “Het gezamenlijk opstellen van het samenwerkingsdiagram en het bieden van het overzicht van de welzijnsmogelijkheden vormen de basis voor de implementatie.”
Waar staan we nu?
In Alkmaar en Castricum is Welzijn op Recept eind 2020 gestart. Sandra: “De pilot is in Castricum inmiddels geëvalueerd en in Alkmaar zijn we daarmee een eind op weg.” In Castricum zijn er geslaagde bemiddelingstrajecten ingezet, waarbij de deelnemers hun kwaliteit van leven met 1 tot 3 punten hoger beoordelen door de deelname aan Welzijn op Recept. Daarnaast heeft Welzijn op Recept gezorgd voor een betere samenwerking tussen het sociaal domein en de deelnemende huisartsenpraktijken.
De samenwerkingspartners besloten in hun enthousiasme de positieve evaluatie breed te delen. Ze hebben daartoe een filmpje gemaakt (zie www.zonh.nl, nieuws, Welzijn op Recept in gemeente Castricum in beeld). Sandra: “Het filmpje is goed ontvangen. Geen heel verhaal, maar op een korte manier wordt Welzijn op Recept inzichtelijk gemaakt.”
Hoe nu verder?
“We willen de evaluatie en monitoring verbeteren. Dat gebeurde tot nu toe met Excel-bestanden, tijdrovend om in te vullen en omslachtig. Natuurlijk is het meten van het effect van Welzijn op Recept, met harde gegevens, lastig. We pakken het nu andersom aan, niet per patiënt, maar vanuit de doelen: Hoe gaat de samenwerking? Hoe is de kwaliteit van leven van de patiënt verbeterd?” Er is daarom een vragenlijst ontwikkeld, die gemakkelijk in te vullen is en minder tijd kost. “Daarna gaan we in gesprek met de huisarts en de welzijnscoach voor verdere uitleg. Als in de antwoorden bepaalde dingen opvallen, vragen we wat we daaraan kunnen doen. Én we halen de succesverhalen eruit.” Alles gebeurt in nauwe afstemming met de huisartsenkoepel. Elisa: “De praktijkmanagers vervullen een sleutelrol bij de vertaling van het concept naar de wijk en praktijk.”
Voor meer informatie over de uitdagingen van samenwerken lees ook het boekje: “Welzijn op Recept – de uitdagingen van samenwerking tussen zorg en welzijn”
Voor meer succesverhalen download of bestel ook het boekje “Pareltjes van Welzijn op Recept”
Benieuwd naar meer kennis en ervaring uit de dagelijkse praktijk van WoR volg ons dan op Linkedin