Je kwetsbaarheid (h)erkennen en omzetten in kracht

foto: Jolanda Sonneveld

Sociaal Werk Nederland heeft een Inspiratiebundel uitgebracht met zes projecten waarin het jongerenwerk en partners in het sociaal domein en de jeugdzorg innovatief samenwerken. Jolanda Sonneveld, senior adviseur jeugd en opgroeien bij deze organisatie, bespreekt het belang van deze complementaire inzet en vertelt welke werkwijzen van jongerenwerk ook voor Welzijn op Recept waardevol kunnen zijn.

Regelmatig horen we erover in de media: het aantal jongeren dat niet goed in zijn vel zit, is groot. Prestatiedruk, complexe thuissituaties, grote maatschappelijke uitdagingen en gevoelens van angst en eenzaamheid zetten de mentale gezondheid van jongeren onder druk.

Al die factoren zorgen ervoor dat er een groot beroep wordt gedaan op de jeugdzorg, met als gevolg enorme druk en lange wachtlijsten. Vraag is of jeugdzorg werkelijk altijd nodig is. Sommigen van hen zijn wellicht meer gebaat bij andere laagdrempelige vormen van ondersteuning, opgezet vanuit jongerenwerk. “Jongeren zijn erg bezig met het ontwikkelen van hun identiteit, waarbij zij anderen nodig hebben om deze te vormen. Plekken waar jongeren elkaar fysiek kunnen ontmoeten in de vrije tijd zijn daarom ook belangrijk.” Jongerenwerkers ontmoeten jongeren op straat, online, in jongerencentra en op scholen. Zo kunnen zij relaties opbouwen en weten zij uit ervaring welke aanpak effectief is.

Het belang van jongerenwerk

In de afgelopen jaren is onderzocht wat het jongerenwerk kan betekenen voor jongeren die een beroep doen op de jeugdzorg, onder anderen door Sonneveld. Zij is daar zelfs op gepromoveerd. “De professionele jeugdzorg, gemeenten en de eerstelijns zorg zijn zich vaak te weinig bewust van wat jongerenwerk kan betekenen bij  het werken aan persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijk participatie van jongeren. Dat is ook het doel van deze Inspiratiebundel: denk aan jongerenwerk, ook complementair aan jeugdzorg. ‘Samen werken aan mentale weerbaarheid van jongeren’ geeft inspirerende en leerzame vormen waarmee jongeren met een hulpbehoefte kunnen worden ondersteund. Ook Welzijn op Recept Jeugd is in de bundel opgenomen.

Het is ook een oproep aan jongerenwerkorganisaties: wees je bewust van de kracht van jongerenwerk en ga in gesprek met partners over wat jullie gezamenlijk voor jongeren kunnen doen.” Dat betekent buiten kaders denken, innovatief zijn en risico’s durven nemen.

Projecten effectief

De zes projecten die in de bundel worden besproken, waaronder Welzijn op Recept, laten zien dat ze de mentale gezondheid van jongeren werkelijk kunnen verbeteren. Ze zijn allemaal de afgelopen 5 jaar ontstaan, vaak begonnen als pilot, met tijdelijke financiering. Nu is de uitdaging om het structureel in te bedden.

“Het jongerenwerk biedt jongeren voorzieningen om te groeien, om de verbinding aan te gaan met anderen en bij hen sociale (h)erkenning te vinden, en om zo in te zetten op het versterken van het eigen netwerk. Deze jongeren missen om verschillende redenen de aansluiting, ze zitten niet lekker in hun vel, maar kunnen hier moeilijk over praten en voelen zich eenzaam.”

Groepsproces

Wat opvalt is dat bij alle projecten wordt ingezet op groepsbijeenkomsten. De jongeren komen bij elkaar om leuke dingen te doen, samen iets te ondernemen en te ontspannen. “Het is belangrijk dat het groepsproces goed ondersteund en begeleid wordt door jongerenwerkers opdat dit echt van de grond komt. Met de juiste begeleiding van jongerenwerkers ontstaat er een veilige omgeving van jongeren waarvan je weet dat zij zich ook wel eens klote voelen en worstelen met donkere gedachten. Je wilt niet te koop lopen met je kwetsbaarheid, maar het geeft kracht die gevoelens bij jezelf en anderen te (h)erkennen. Je kunt met andere dingen bezig zijn, maar er is ruimte, het is mogelijk om ze met anderen te delen. Sommige jongeren groeien door en gaan zelf andere jongeren daarbij ondersteunen. Ze vinden elkaar op hun sociale of individuele kwetsbaarheid. Het groepsproces helpt om je kwetsbaarheid om te zetten in kracht. En dan heb je het over empowerment.”

Verbindende rol bibliotheek

Tot slot geeft Sonneveld nog enkele tips: “Denk na op welke manier je hulp en ondersteuning voor jongeren aantrekkelijk kunt maken. Jongeren gaan niet aan bij de naam Welzijn op Recept. Maak, ook bij de verwijzers, duidelijk wat een jongerenwerker is en kan betekenen. Zoek ook contact met bibliotheken. Daar komen allerlei mensen, ook met vragen. Zeker nu er wantrouwen in de overheid is, is de bibliotheek nog wel een publieke plek waar mensen met hun zorgen en vragen naartoe gaan. De bibliotheek kan dus ook een interessante vindplek zijn voor de welzijnscoach of jongerenwerker.”

Inspiratiebundel Samen werken aan mentale weerbaarheid van jongeren van Sociaal Werk Nederland

Voor meer succesverhalen download het boekje “Pareltjes van Welzijn op Recept”

Benieuwd naar meer kennis en ervaring uit de dagelijkse praktijk van Welzijn op Recept, volg ons dan op Linkedin