Samen om de oudere inwoner heen staan
Binnen Welzijn op Recept spelen ook zingevings- en levensvragen een belangrijke rol, vooral bij ouderen. Daarom is in de Rotterdamse wijken Centrum en Charlois een geestelijk verzorger aan het team Ouderen en Kwetsbaren toegevoegd. Veronique Vaarten, lid van het Innovatieteam van welzijnsorganisatie wmo radar, vertelt over de meerwaarde van deze intensieve samenwerking voor Welzijn op Recept.
De samenwerking van het team Ouderen en Kwetsbaren (voor ouderen vanaf 50+) met een geestelijk verzorger is najaar 2018 gestart in het gebied Centrum, een van vier, van de in totaal 14, gebieden in Rotterdam waar wmo radar actief is. Elk gebied bestaat uit meerdere wijken. “Tijdens het schrijven van het projectplan voor de inzet van geestelijke verzorging zijn de huisartsen er al meteen bij betrokken. Wij hebben steeds gevraagd: wat vinden jullie hiervan? Kennen jullie patiënten die hier baat bij zouden hebben? Zo voelden ze zich niet overvallen met weer iets nieuws.”
De gemeente Rotterdam, huisartsen en wmo radar vonden elkaar al eerder in hun zorg voor en ondersteuning van oudere inwoners: “In 2015 hebben we in overleg met de huisartsen een samenwerking opgezet voor huisbezoek aan 65-plussers. Deze inwoners kregen een brief vanuit de huisartsenpraktijk met het aanbod van een huisbezoek vanuit het welzijnswerk. Zo’n 60 procent toonde interesse. Door deze samenwerking hebben welzijn en huisartsen elkaar goed leren kennen. Later zijn deze huisbezoeken door de gemeente als een verplichting aan ons takenpakket toegevoegd. De gemeente geeft ons de namen en adressen door van alle 75-plussers. Wmo radar verstuurt vervolgens de uitnodigingsbrieven voor een huisbezoek. Zo kunnen we eens per twee jaar alle ouderen spreken.”
Geestelijk verzorger
Juist binnen deze groep spelen zingevings- en levensvragen een belangrijke rol. Zij hebben te maken met verlieservaringen, een kleiner wordend sociaal netwerk met als gevolg een groeiend gemis aan betekenisvolle contacten. Levensvragen liggen vaak verborgen onder de oppervlakte, verstopt onder emoties, mensen komen daar niet meteen mee. Zij gaan ook net te diep voor de buurtcoaches zoals de Rotterdamse welzijnscoaches heten. Naast welzijnscoach hebben zij een breder takenpakket als welzijnswerker. Vandaar dat besloten werd een geestelijk verzorger toe te voegen aan het team Ouderen en Kwetsbaren, dat bestaat uit een mantelzorgcoach en een aantal buurtcoaches. Ieder gebied heeft een eigen team. Sinds deze zomer is de geestelijk verzorger ook actief in het gebied Charlois.
De eerste drie jaar was de geestelijk verzorger in dienst van wmo radar, daarna is er samenwerking gezocht met MARA, een levensbeschouwelijke organisatie voor maatschappelijk activeringswerk, gericht op mensen in kwetsbare posities. Die geestelijk verzorger neemt nog steeds deel aan de teamoverleggen van wmo radar en aan casuïstiekbespreking.
Hoe werkt het?
De verwijzing van de huisartsen, ouderen maatschappelijk werk of thuiszorg wordt in het team besproken: wie pakt het op? Afhankelijk van de informatie die de verwijzer heeft gegeven, is dat de buurtcoach of de geestelijk verzorger. Als het de geestelijk verzorger is, doet die het intakegesprek en maakt vervolgens de inschatting ‘is begeleiding door een geestelijk verzorger nodig of kan ik vrijwilligers inzetten?’ Dat is een speciaal team vrijwilligers dat de geestelijk verzorger zelf heeft getraind. De training duurt drie dagdelen. Aan het eind daarvan besluiten geestelijk verzorger en vrijwilliger ‘gaan we door?’ Bij een positief besluit kan de vrijwilliger gekoppeld worden aan een oudere. Elke zes weken komen de vrijwilligers bijeen voor intervisie. Ook persoonlijke begeleiding door de geestelijk verzorger is mogelijk. Als gespreksmaatjes maken zij soms dingen mee die grote persoonlijke impact hebben. De geestelijk verzorger begeleidt sowieso het koppel. “Het is mooi dat één geestelijk verzorger met hulp van deze vrijwilligers heel veel mensen kan bereiken. We werven deze vrijwilligers door te flyeren en door berichten in bijvoorbeeld de buurtkrant. Er zijn ook mensen die al huisbezoek doen en verdieping willen.”
Soms pakken de buurtcoach en de geestelijk verzorger het samen op: de eerste voor de praktische zaken, de tweede voor de verdiepende gesprekken. Die traint ook de buurtcoaches om zelf alert te zijn op levensvragen. Voor hen zijn dat lastige, maar belangrijke vragen, die enigszins buiten hun competentie liggen.
Meer tijd
Groot voordeel van de vrijwilligers is dat zij langer bij de naar hen doorverwezen inwoner betrokken kunnen blijven: “Het gaat om zogenaamde trage vragen. De inwoners krijgen de tijd om zelf de omslag te maken zodat ze weer beter in hun vel komen te zitten. Iedere zes maanden vindt een evaluatiegesprek plaats: laten we de begeleiding doorlopen, eventueel met een andere vrijwilliger, spelen nog steeds dezelfde vragen of ronden we af?” Duurt een traject langer, dan kan de geestelijk verzorger besluiten van vrijwilliger te wisselen. Dat zorgt voor een frisse blik en voorkomt dat een afhankelijkheidsrelatie ontstaat.
Ook deelnemen aan de basistraining Welzijn op Recept voor sociaal werkers/welzijnscoaches kijk voor de eerstvolgende training hier
Wil je meer weten over de samenwerking over de domeinen heen, bestel dan het boekje over de uitdagingen van samenwerken
Voor meer succesverhalen download of bestel ook het boekje “Pareltjes van Welzijn op Recept”
Benieuwd naar meer kennis en ervaring uit de dagelijkse praktijk van WoR volg ons dan op Linkedin