Welzijn op Recept dringt eenzaamheid bij ouderen terug
Nikita de Lange, studente Social Work aan de HZ University of Applied Sciences in Vlissingen heeft voor haar afstudeerscriptie onderzoek gedaan naar de inzet van Welzijn op Recept bij de aanpak van eenzaamheid onder 65-plussers in de gemeente Goes: welke factoren werken en welke niet? De onderzoeksresultaten en haar aanbevelingen zijn wellicht niet alleen voor Goes interessant.
Een onderzoek naar Welzijn op Recept sluit goed aan bij het profiel dat Nikita de Lange heeft gekozen: zorg. Voor haar onderzoek bracht ze twee beperkingen aan: ze bekeek alleen de inzet bij 65-plussers en binnen de aanpak van eenzaamheid. Uit de gezondheidsmonitor van de GGD Zeeland uit 2016 bleek dat 52 procent van de Zeeuwse ouderen zich eenzaam voelde, binnen de gemeente Goes was dat 49 procent. Daarop is besloten actief in te zetten op de aanpak van eenzaamheid, eerst binnen het landelijk gepromote programma ‘Een tegen eenzaamheid’ en tussen 2021 en 2023 schaalt de gemeente op volgens het hernieuwde Vitaliteitsakkoord. Doel daarvan is de gezondheid en het welbevinden van inwoners te helpen verbeteren en zo de zorgkosten, ziektelast en het zorggebruik te verlagen. Welzijn op Recept is daarbij een belangrijke interventie.
De studente deed het onderzoek, tussen januari en april 2022, in opdracht van het lectoraat Healthy Region. Die ontwikkelt en deelt kennis over gezondheidsbevordering, gezonde leefstijl en alles daaromheen, met als doel Zeeland tot een gezonde, leefbare regio te maken voor inwoners en toeristen. Medio mei heeft de Lange haar onderzoeksresultaten en aanbevelingen ook gepresenteerd voor de gemeente.
Lastig (onder)zoeken
Om haar onderzoeksvraag naar werkzame en niet-werkzame factoren binnen Welzijn op Recept met betrekking tot eenzaamheid onder 65-plussers in de gemeente Goes te beantwoorden, interviewde zij acht ex-deelnemers van deze interventie. Deze waren aangedragen door de welzijnscoach. Tijdens de selectie (liefst evenveel mannen als vrouwen en met verschillende problematiek) bleek het lastig voldoende (ex)deelnemers te vinden die wilden meewerken aan het onderzoek. Eventuele kandidaten vonden het vaak lastig over hun kwetsbaarheden te praten. De Lange interviewde uiteindelijk twee mannen en zes vrouwen. Ze legde hen dezelfde vragen voor. Probleem daarbij was dat het voor de meeste ondervraagden ruim een jaar geleden was dat zij met Welzijn op Recept te maken hadden gehad en niet meer precies wisten hoe het gegaan was. Naamsonbekendheid speelde ook een rol: termen als Welzijn op Recept en interventie moesten worden toegelicht en omschreven, voor vragen konden worden beantwoord. Men kende wel altijd de naam van de welzijnscoach.
Conclusie en aanbevelingen
“Welzijn op Recept werkt bij het terugdringen van eenzaamheid, zeker op korte termijn”, is de Langes conclusie. ”Maar ook op lange termijn? Je ziet wel een verminderd zorggebruik: er waren altijd wel mensen in het buurthuis die ze konden aanspreken. Door fijne nieuw opgedane contacten of het vinden van maatjes hadden ze de eerstelijnszorg minder of niet meer nodig.”
Werkzame factoren zijn: het goed kijken naar de behoeftes en wensen van de deelnemers, hen bewust maken van de mogelijkheden van Welzijn op Recept en het aansturen op motivatie en zelfregie. In Goes wordt goed ingezet op deze factoren, maar het zou meer kunnen. Je ziet dat soms behoeften of de opzet van de activiteit veranderen, waardoor het oorspronkelijke aanbod niet meer goed aansluit. Het is belangrijk daar goed op in te spelen. Het is fijn voor de deelnemer als iets blijvend is, door gaat. En dat er altijd iemand is op wie ze kunnen terugvallen. Dat kan ook een netwerk of de organisatie zijn waarnaar is doorverwezen.” Een andere aanbeveling is dan ook dat de welzijnscoach live met de deelnemer evalueert, niet telefonisch, en samen met vertegenwoordiger van de activiteit van de deelnemer: “Die driehoek is belangrijk. Je hoort dan van alle kanten wat wel of niet goed gaat en waarom.” Tot slot doet de Lange nog een meer algemene aanbeveling: “Er zou meer aandacht mogen zijn voor existentiële eenzaamheid. Het is van belang een stukje zingeving te bevorderen bij de deelnemers. Heel veel mensen zoeken naar ‘hoe ga ik mijn leven nu invullen?’, nadat er iets ingrijpends is gebeurd. In Goes heb je bijvoorbeeld de Ouderenbijeenkomsten van de Stichting Maatschappelijk Werk en Welzijn Oosterschelderegio (SMWWO) die daarmee bezig zijn.”
Voor informatie over de basiscursus Welzijn op Recept voor sociaal werkers-welzijnscoaches lees hier verder
Voor meer succesverhalen download of bestel ook het boekje “Pareltjes van Welzijn op Recept”
Benieuwd naar meer kennis en ervaring uit de dagelijkse praktijk van WoR volg ons dan op Linkedin